O tym, że ekologia to ważna dziedzina, której zasady każdy powinien stosować na co dzień, nie trzeba szczególnie nikogo przekonywać. Planeta, środowisko, zwierzęta i my sami – ludzie, potrzebujemy świadomych wykształconych obywateli świata, którzy wiedzą, które zachowanie i wybory są proekologiczne i sprzyjające środowisku, klimatowi, a które nie.
Specjaliści i pedagodzy od lat podkreślają, że edukacja ekologiczna powinna być wprowadzana już od najwcześniejszych etapów edukacyjnych. Jako że uczymy się nie tylko w placówkach, przedszkolach czy szkołach, większość zachowań i nawyków wynosimy z domu. Dlatego też warto edukować dzieci także w domu – własnym przykładem, czy rozmawiając o ekologii. Gdzie jednak szukać pomocnych materiałów, czy treści, które moglibyśmy przekazywać najmłodszym? Na początek zastanówmy się czym jest właściwie edukacja ekologiczna. Zgodnie z definicją stanowi ona element edukacji środowiskowej i jest szeroko pojętą koncepcją kształcenia i wychowania społeczeństwa w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego. Hasłem przewodnim tego działu edukacji jest idea – „myśl globalnie – działaj lokalnie”. Potocznie rozumie się ją jako podejmowanie wszelkiej działalności – przez instytucje, placówki, szkoły, fundacje, osoby prywatne, rodziny, poprzez które wpływa się na podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej, promowanie konkretnych zachowań, które są korzystne dla środowiska, a także szerzenie wiedzy o przyrodzie, klimacie, środowisku.
Ważne, by edukację ekologiczną i przekazywanie tych treści rozpocząć jak najwcześniej to możliwe. Pierwsze zachowania prośrodowiskowe wynosimy z domu. Zatem jeśli już najmłodsi będą widzieć swoich rodziców, którzy np. odpowiednio segregują śmieci, racjonalnie wykorzystują zasoby, czy żyją w myśl zasady zero waste – wówczas i dla nich tego typu zachowania będą normalnością. Jeśli zaś chcemy wprowadzać nowe nawyki, kształcić konkretne podstawy, czy wprowadzać zmiany – wówczas przydadzą się materiały, których na szczęście jest sporo – także tych bezpłatnych.
Odwiedź bibliotekę lub księgarnię
Na rynku jest mnóstwo publikacji poświęconych ekologii i środowisku. Książki, czasopisma, a także inne wydawnictwa profilowane są do wieku i podzielone tematycznie. W nowe publikacje świetnie wyposażonych jest większość bibliotek. Prowadzone były liczne programy i akcje – zarówno rządowe, jak i prowadzone przez fundacje i stowarzyszenia, w ramach których do bibliotek trafiały ciekawe książki i materiały ekologiczne. Te zwykle dostępne są zupełnie bezpłatne dla użytkowników. Zatem jeśli szukasz ciekawej propozycji książkowej – pierwsze kroki skieruj do biblioteki. Tam z pewnością pomogą Ci dobrać niezbędne materiały.
Niech za przykłady posłużą takie książki jak, np. „Pstryk! Jak oszczędzać energię?”, „Co to jest – ekologia, energia odnawialna, ocieplenie klimatu, recykling?” czy „Z tatą w przyrodę. Czyli 43 wyprawy w poszukiwaniu sekretów natury”, by zaprezentować, że bogactwo tytułów i tematów jest niezwykle bogata i właściwie na każdy temat związany z ekologią znaleźć można wiarygodne źródło informacji.
Materiały pobrać można także z internetu
O tym, że internet proponuje prawdziwe bogactwo zasobów informacyjnych i edukacyjnych – nie trzeba nikogo przekonywać. Wiele treści na szczęście poświęconych jest także ekologii i środowisku. Oczywiście zawsze przed pobraniem, czy przekazaniem dziecku materiału – sprawdźmy jego wiarygodność i zawarte w nim treści.
Spokojni możemy być o treści, formę i wiarygodność tych materiałów, które bezpłatnie udostępnia m.in. Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Na jego stronie internetowej jest specjalna zakładka poświęcona edukacji ekologicznej (https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/przyjaciele-klimatu). Znaleźć tam można m.in. gotowe scenariusze lekcji dla różnych etapów edukacyjnych – wszystkie poświęcone środowisku i ekologii, materiały pomocnicze, a nawet audycje radiowe, animacje i infografiki, które mogą pomóc nam przekazywać treści dzieciom. Warto się im przyjrzeć, bo to prawdziwe kompendium wiedzy o ekologii. Dodajmy też, że Ministerstwo prowadzi także czasowe akcje i kampanie, w trakcie których udostępniane są dodatkowe materiały, z których również można korzystać bezpłatnie.
Warto także dokładnie przeszukać internet w poszukiwaniu np. stron internetowych organizacji proekologicznych, stowarzyszeń i fundacji działających dla środowiska – gdzie również znaleźć można ciekawe treści – zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Wiele informacji otrzymamy także, gdy zgłosimy swoje dziecko, czy klasę (jeśli jesteśmy nauczycielami) do programów ekologicznych. Jednym z nich jest np. „Piątka dla natury”, w ramach której uczniowie wykonują m.in. wyzwania dla środowiska, a przez nie uczą się jak postępować i co robić, by być eko.
Wiele materiałów dostępnych jest także na stronach internetowych wydawnictw, które zajmują się opracowywaniem podręczników, a także na stronach portali poświęconych edukacji dzieci. Jednym z nich jest np. portal superkid.pl, gdzie znajdziemy bezpłatne atlasy zwierząt, artykuły dla dzieci, łamigłówki i wiele innych. Równie ciekawe treści dostępne są także na stronie internetowej www.ekologia.pl.
Kiedy już wyłączymy komputer albo stwierdzimy, że nie znaleźliśmy tego czego szukaliśmy – warto zapytać o materiały lub programy ekologiczne w szkole, w której uczy się nasze dziecko. W niektórych placówkach można uzyskać bezpłatne materiały dla rodziców, opiekunów, nauczycieli, które również pomogą nam realizować niezbędną edukację ekologiczną w domu.
Dofinansowane ze środków
Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Opolu
Źródła:
1. Strona internetowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska – https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/przyjaciele-klimatu
2. Blog earlystage.pl – https://earlystage.pl/blog/2019/12/02/ksiazki-dla-dzieci-o-ekologii/
3. Portal goodbooks.pl – https://goodbooks.pl/szkolenia-online/edukacja-ekologiczna-w-bibliotece-jak-przeprowadzic-ciekawe-warsztaty-dla-dzieci-i-mlodziezy
4. Strona programu „Piątka dla natury” – https://piatkadlanatury.pl
5. Portal superkid.pl – https://www.superkid.pl/przyroda-i-ekologia
6. Portal ekologia.pl – https://www.ekologia.pl/wiedza/
7. Definicja edukacji ekologicznej – https://pl.wikipedia.org/wiki/Edukacja_ekologiczna
